ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان درحالی‌که کمی بیشتر از یک ماه به زادروزش مانده بود، در روز ۱ شهریور سال ۱۴۰۲ چشم از جهان فروبست.

او به حق ستاره‌ای از نسل تکرارنشدنی سینما و ادبیات ایران بود که نامش سایه‌ای بلند بر سر بسیاری از تحولات و حوادث فرهنگی از دهه ۳۰ تا اواخر دهه ۵۰ داشت.

گلستان در سینمای مستند و ادبیات داستانی آثاری خلق کرد که کمتر مشابه و برابری به لحاظ ارزش‌های ادبی و نوآورانه می‌توان برای آن‌ها متصور شد. گفته شده این چهره صریح اللهجه و درعین‌حال مدرن فرهنگ ایران عامل تحول سبکی و زیبایی‌شناسی در رفتار شعر فروغ فرخزاد بود و فیلم مستند «خانه سیاه است» اثر فروغ در نتیجه حمایت و همکاری مشترک این دو خلق شد.

گلستان جزء معدود چهره‌های فرهنگی ایران بود که هرآنچه لازم می‌دانست در مورد مسائل مختلف و تحولاتی که در آن‌ها دخیل بوده بگوید را در صریح‌ترین شکل ممکن بیان می‌کرد.

او که روزگاری گفته بود برای موفقیت در هنر و ادبیات تنها هوش کافی نیست و از هوش باید شعور بیاید و شعور تنها با تمرین و تربیت فکر به دست می‌آید، خود نمونه‌ای روشن از این تمرین و تربیت در میان نسلی بود که فرصتی طلایی در دهه‌های چهل و پنجاه برای خلق نوآورانه و بی‌نظیر در ایران پیدا کردند.

نیما، جمال‌زاده، علوی، ساعدی، بهرام صادقی، براهنی، چوبک، شاملو، اخوان، گلستان، فروغ، سیمین بهبهانی، نصرت رحمانی، رؤیایی، احمدرضا احمدی، بیژن الهی، اسماعیل خویی، ابتهاج و نام‌هایی دیگر که هر کدام با آثارشان برافروزنده مشعلی جاودانه در ذهن مردمی شدند که به صورتی شگفت‌انگیز تا زمان روی کار آمدن استبداد روحانیون و ارتجاع سیاه و فرارسیدن سال‌های تاریک دهه شصت مرزهای نبوغ و نوآوری را به زیباترین شکل ممکن پشت سر گذاشتند.

گلستان متولد مهرماه سال ۱۳۰۱ در شیراز بود. او فرزند محمدتقی گلستان روزنامه‌نگار صاحب‌نام شیراز و مالک روزنامه گلستان بود و تحصیلات خود را در دبیرستان شاهپور این شهر به پایان رساند.

ابراهیم گلستان در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل در رشته حقوق به تهران رفت، اما تحصیل را نیمه‌کاره آن را رها کرد و به‌عنوان عکاس در روزنامه رهبر و مردم مشغول به کار شد.

اولین مجموعه داستان گلستان با عنوان «به دزدی رفته‌ها» درحالی‌که این نویسنده ۲۶ سال داشت منتشر شد و پس از آن مجموعه داستان «آذرماه آخر پاییز» را منتشر کرد.

گلستان پس از مدتی برای کار در اداره انتشارات شرکت نفت ایران و انگلستان به آبادان نقل‌مکان کرد. این اقامت هم‌زمان با دوران طلایی توسعه این شهر و نفت، فرصتی برای ترجمه رمان‌ها و داستان‌های معروف جهان برای نشریه روزانه شرکت نفت آبادان شد. با تشکیل کنسرسیوم نفت ایران او مسئول بخش تبلیغات آن را برعهده گرفت که فرصتی برای تولید فیلم‌های مستند صنعتی بود.

احمدرضا احمدی، گلستان را نخستین عکاس پرتره ایرانی دانسته است. او در سال ۱۳۳۶ استودیو سینمایی گلستان را تأسیس کرد و فیلم‌های مستند «یک آتش» و «موج مرجان و خارا» را برای وزارت نفت ساخت. همچنین فیلم‌های مستند داستانی «تپه‌های مارلیک، گنجینه گوهر، خشت و آینه و اسرار گنج‌دره جنی» از دیگر آثار ساخته شده گلستان هستند. گلستان هم‌زمان با نزدیک‌شدن به فروغ فرخزاد و آشنایی با او، تهیه‌کننده فیلم مستند «خانه سیاه است» به کارگردانی فروغ شد.

نثر آهنگین ابراهیم گلستان در آثارش شاعرانه و بی‌مانند است. با اینکه بعضی منتقدان سبک روایت‌پردازی داستانی او را تحت‌تأثیر نویسندگانی مانند همینگوی دانسته‌اند، اما حقیقت این است گلستان تحت‌تأثیر جنبه‌های درونی سابقه نثر فارسی، ادبیات داستانی منحصربه‌فرد را به‌خصوص در داستان بلند «اسرار گنج‌دره جنی» خلق کرده است که حتی میان هم‌نسلان وی مانندی ندارد و «خواص و ویژگی‌های فرهنگی» آن را از تأثیرپذیری، از آن جنس که گفته می‌شود دور کرده است.

همان‌طور که داستان‌نویسانی مانند چوبک، ساعدی و بهرام صادقی در سبک و روش نویسندگی خالق آثاری منحصربه‌فرد هستند، ابراهیم گلستان نیز از چنین خلاقیتی برخوردار بود.

مجموعه داستان «مد و مه» و داستان بلند «خروس» هم از دیگر آثار گلستان هستند که بسیار موردتوجه قرار گرفته و ارزشی اثرگذار در ادبیات داستانی ایران دارند. از گلستان آثار دیگری نیز به‌جای‌مانده که بین سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۱ منتشر شده‌اند.

ابراهیم گلستان به سبب فعالیت‌ها و حضور مؤثر و صراحت لهجه، بارها مورد حقد و حسد افراد قرار گرفته است. اما همان‌طور که احمدرضا احمدی در مورد او گفته: «ابراهیم گلستان نه به کسی باج می‌داد و نه از کسی حساب می‌برد، او پاک پاک بود» انسانی که توانست عالی‌ترین تأثیرها را بر زمانه خود داشته باشد و بهترین آثار را خلق کند.